Martin Gaus ontvangt een lintje

Een lintje! 

Onlangs werd ik tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau benoemd. Ik kreeg dus een lintje. Iets wat ik voorheen volstrekt belachelijk vond en waarvan ik ook altijd heb gezegd dat ik het zou weigeren als mij die ‘eer’ te beurt viel. Hoe anders beleefde ik het nu. Het ging niet om de poppenkast van de ceremonie die daar nu eenmaal onlosmakelijk mee verbonden is: het bezoek van de burgemeester, de feestelijke uitreiking. Heel mooi en belangrijk, zal vast. Maar wat me raakte waren de brieven van aanbeveling. Het was alsof ik aanwezig was op mijn eigen begrafenis waar het mooiste in mensen immers benoemd wordt. De dode heeft nooit plezier van wat gezegd wordt, hij is immers geen onderdeel meer van de plechtigheid. De mooie woorden zijn meer bedoeld voor nabestaanden, van de doden niets dan goeds. En als het effe kan heel veel goeds. Al dan niet terecht. En nu was er zo veel goeds over mijn persoontje geschreven, zoveel dat ik zomaar ridder mocht worden. Ik kreeg zoveel bijval, met twitter en facebook is het een kleine wereld geworden, je bent makkelijk te bereiken. Bekenden en honderden onbekenden feliciteerden me en gunden me het ridderlijke lintje van harte. Geheel verdiend was de algehele boodschap. Maar ook kritiek kwam mijn computer binnen: ‘Waar ik dat nu aan verdiend had. Hij moet ook zo nodig een lintje. Hij heeft alleen maar geld verdiend, zijn zakken gevuld’. Daarom is het wellicht niet verkeerd om hier te vertellen waarom ik op aanbeveling en voorspraak geridderd werd. Ik bedoel het dus niet als opscheppen. Ik bedoel het ter kennisgeving. Ik heb het niet geschreven, anderen hebben het over mij geschreven. Een uittreksel uit de tientallen aanbevelingsbrieven ‘voor een Koninklijke onderscheiding voor Martin Gaus’:

Helly & Martin Gaus

Stichting Brooke Hospital for Animals 

Tot in zijn ziel geraakt door het leed van de werkdieren in Egypte bedacht Martin Gaus zich geen twee keer toen wij hem vroegen om Goodwill Ambassador te worden van onze organisatie die toen nog nauwelijks bekendheid genoot. Dankzij zijn unieke overtuigingskracht, hebben duizenden mensen zich aangemeld als donateur van onze stichting. Hij staat aan onze wieg en helpt ons al 20 jaar, geheel belangeloos. De lokale medewerkers zijn dol op Martin Gaus. Ze prijzen zijn oprechte betrokkenheid, zijn interesse in hun werk en in hun cultuur. Nooit eerder hebben ze een TV-personality ontmoet die zo benaderbaar, vriendelijk en geduldig is, zelfs wanneer hij moest presenteren in een buitentemperatuur van 50 graden! In die zin is Martin Gaus niet alleen Goodwill Ambassador van onze organisatie, maar tevens een ambassadeur voor Nederland. Hem aanbevelen voor een Koninklijke Onderscheiding is iets wat wij met overtuiging doen.

Stichting AAP
Martin Gaus is wat je noemt een echte vriend; iemand die je dag en nacht kan bellen; een BN-er die niet te beroerd is de handen uit de mouwen te steken en zijn bekendheid met ons te delen. We maakten samen reisprogramma’s, presentaties in Spanje, donateurenreis, peptalk-sessie, voice –overs, artikeltjes, nooit een vraag te veel. Daar hebben we nooit iets voor hoeven te betalen, maar hij heeft ons ook nooit het gevoel gegeven dat we daar iets voor terug hoeven te doen. Als er iemand is die een Koninklijke Onderscheiding verdient, is hij het wel.

Stichting Met Dieren Meer Mens 
Als Stichting kunnen we altijd een beroep doen op Martin Gaus. Martin participeert en denkt mee, altijd op zijn eigen enthousiasmerende manier. Persoonlijk heb ik hem leren kennen als een zeer sympathieke persoonlijkheid met kennis van zaken en enorm positivisme. Hij heeft een belangrijke rol gespeeld bij het op kaart zetten van de Stichting Met Dieren Meer Mens.

Klaas Wijnberg/STAP 
Martin was al vanaf de begin jaren ’80 bezig op een commerciële wijze een dierenasiel, hondenschool en –pension te runnen. Daarin was hij pionier. En zoals alle pioniers werd hij door alle instanties rond de kynologenclubs geboycot en waarschijnlijk tegengewerkt. Door de Raad van Beheer werd in diezelfde periode een brief rondgestuurd naar de kynologenclubs (en pers!) waarin gesproken werd van ‘wildgroei in de kynologie’ daarmee doelend op commercieel opgezette hondenscholen met Martin als belangrijkste exponent. Een jaar of tien later zaten beide kopstukken van de hondenwereld, Loes van de Boogaard namens de kynologenclubs en Martin namens zichzelf en als ongekroonde vertegenwoordiger van de commercie bij hondentraining, samen in een programma. Dat was revolutie. Het is vooral Martins verdienste dat de boodschap ‘een hondenbezitter kan leren om goed met een hond om te gaan door een cursus te volgen bij een hondenschool’ nationaal is doorgedrongen in een periode waarin vele hondenbezitters ten onrechte dachten het opvoeden van een hond wel ‘vanzelf’ ging. Een boodschap die anno 2013 met 1,5 miljoen honden en bijbehorende problematiek, luider klinkt dan ooit. Daardoor heeft de ‘branche van hondenschoolhouders’ een enorme groei doorgemaakt en is nu de commerciële hondenschool volkomen ingeburgerd. 

Tinley Dier en Gedrag 
Vandaag de dag lijkt de belangstelling voor gedrag en welzijn van (landbouw)huisdieren een normale zaak. Maar toen Martin Gaus zijn voorlichting begon was dierenwelzijn bij het grote publiek absoluut geen issue. Zijn televisieprogramma’s, lezingen, boeken, tijdschriften en concrete hulp zijn voor generaties Nederlanders de reden geweest zich meer te gaan verdiepen in het gedrag van dieren en honden in het speciaal. Door zijn aanstekelijke enthousiasme en toegankelijke manier van kennis overdragen heeft hij een fundament gelegd waar nu vele dierprofessionals, waaronder Tinley, op verder bouwen.

Raad van Beheer 
De heer Martin Gaus is al vele tientallen jaren actief in de Nederlandse hondensport waarin hij op vrijwillige en professionele basis zich breed heeft ingezet voor het algemene maatschappelijk belang van de hond en mens en specifiek betrokken was bij de belangenbehartiging van onze leden en honden. De heer Gaus heeft jaren lang zijn vrijwillige medewerking verleend bij vele evenementen georganiseerd door onze aangesloten verenigingen. Zijn inzet voor (ras)hond en verenigingen, zijn maatschappelijk belang voor mensen en de hond in Nederland zijn opmerkelijk te noemen. Zijn passie en betrokkenheid bij het opvoeden van honden en zijn gedragsanalyses zijn van enorme waarde voor vele eigenaren met gedragsproblemen met honden.

Prof. Dr. A.J. Cozijnsen 
Ik heb Martin Gaus leren kennen als een zeer bevlogen persoon, die als geen ander ‘wetenschappelijke’ inzichten omtrent het diergedrag op zeer actuele en relevante wijze weet te vertalen naar de praktijk. Vanuit die professionaliteit heb ik Martin Gaus diverse malen als gastdocent gevraagd zowel voor het regulier onderwijs op de universiteit als bij postgraduate opleidingen op de Vrije Universiteit. Ik heb mogen ervaren dat hij de ‘wetenschap’ omtrent diergedrag/-psychologie, waaronder ook de evolutietheorie, zeer goed beheerst, maar bovenal weet te verbinden met zeer relevante thema’s als leiderschap en verandering. Martin heeft vanuit bovengenoemd perspectief zowel een wezenlijke bijdrage geleverd een wetenschap, praktijktheorieën en –ontwikkelingen. De waardering van de kant van mijn collega’s (zoals Prof. Dr. Mark van der Vucht, hoogleraar sociale psychologie) als van studenten is dan ook zeer hoog. Martin heeft het diergedrag-/psychologie verrijkt en breed toegankelijk gemaakt. Hij is daarin grensverleggend geweest, maar heeft ook grote groepen Nederlanders die relevante inzichten aangereikt.

Dhr. M. van Zuuren, Oud voorzitter Centrale Asielraad van de Ned. Vereniging tot bescherming van dieren 
Rond 1980 was er binnen de Dierenbescherming weinig kennis over de opvang van zwerfdieren. Binnen gemeentes was er geen opvang of veelal een opvang die niet aan alle eisen voldeed. Aan mij werd, als landelijk secretaris van het hoofdbestuur, verzocht een werkgroep te vormen die activiteiten zou kunnen ontwikkelen die daar verandering in konden brengen. Er werd een brede groep geformeerd. Binnen deze werkgroep, Centrale Asielraad, was Martin Gaus een belangrijke factor. Niet alleen zijn vakkennis was belangrijk, maar ook zijn humor en de wijze om met mensen om te gaan. Het is niet gemakkelijk om bij mensen van verschillende pluimage de neuzen in dezelfde richting te houden. Ook in gesprekken met gemeentebesturen wist Martin steeds de juiste toon te vinden. Na ruim 10 jaar waren dusdanige resultaten behaald, waarin Martin een groot aandeel heeft gehad, dat de Centrale Asielraad kon worden opgeheven.

Stichting SPOTS (Save & Protect Our Treasures) 
Martin is sinds twee jaar ambassadeur van onze Stichting SPOTS. Het hebben van een zogenaamde BN-er die kan helpen om met zijn naamsbekendheid deuren te openen, is voor ons erg belangrijk. Waar Martin zich in onderscheidt van andere ambassadeurs die wij ook hebben, is dat hij zich daadwerkelijk voor ons inspant. Ondanks zijn drukke werkzaamheden is hij altijd bereid een campagne van ons onder de aandacht te brengen. Door lijflijke aanwezigheid of door te helpen zijn netwerk te exploreren. Dat heeft ons al menigmaal veel aandacht opgeleverd. Martin is iemand met een groot hart die niet alleen praat maar ook doet.

Loes van den Boogaard 
Hij zette zijn uitzendingen open en creëerde daarmee een podium voor de brede maatschappelijk basis die in onze maatschappij draagvlak gaf aan vele hondencursussen. Voor duizenden mensen en dieren ging er een nieuwe wereld open, een enorme sprong voorwaarts in de mens-dierrelatie.

Zo zijn er nog veel meer mooie woorden over de dingen die ik gedaan heb in mijn leven. Ooit schreef ik een column ‘Wie ben ik als ik oud zal zijn’. Ik vraag me daarin af hoe het zal zijn als mensen zeggen ‘Martin Gaus? Oh die, dat is al zo lang geleden’. Of nog erger Die ken ik niet’. Ik eindigde die met de woorden ‘Een identiteitscrisis op mijn zeventigste. Het zal me toch niet gebeuren’. Het is overduidelijk nog niet zo ver. En wat ook zo prettig is: ik heb alle mooie woorden die wellicht ooit gesproken worden bij mijn doodskist nu al thuis, uitgeschreven en tot een boekje samengevat op tafel. Daar heb je nog eens wat aan.